Yıllık ücretli izin süreleri

 Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği Madde 4, işçilerin yıllık ücretli izine hak kazanma koşullarını düzenleyen bir maddedir. Maddeye göre, işçilerin yıllık ücretli izine hak kazanabilmesi için, işyerinde en az bir yıl çalışmış olmaları gerekir. Bu süre, deneme süresi de dahildir.

İşçinin aynı işverene ait birden fazla işyerinde çalışması durumunda, bu süreler birleştirilir. Yani, işçinin aynı işverene ait farklı işyerlerinde toplamda bir yıl çalışması, yıllık ücretli izine hak kazanması için yeterlidir.

Ayrıca, bir işverenin bu Kanun kapsamına giren işyerinde çalışmakta olan işçilerin, aynı işverenin işyerlerinde bu Kanun kapsamına girmeksizin geçirmiş bulundukları süreler de, yıllık ücretli izine hak kazanma süresinin hesabında hesaba katılır. Örneğin, bir işçi, bir işverenin bu Kanun kapsamına giren bir işyerinde 6 ay çalışmış, ardından aynı işverenin bu Kanun kapsamına girmeyen bir işyerinde 6 ay çalışmışsa, bu işçinin yıllık ücretli izine hak kazanma süresi 1 yıl olarak hesaplanır.

Son olarak, aynı bakanlığa bağlı işyerleri ile aynı bakanlığa bağlı tüzel kişilerin işyerlerinde geçen süreler ve kamu iktisadi teşebbüsleri yahut özel kanun veya özel kanunla verilmiş yetkiye dayanılarak kurulan banka ve kuruluşlar veya bunlara bağlı işyerlerinde geçen süreler de, işçinin yıllık ücretli izin hakkının hesaplanmasında birleştirilerek göz önünde bulundurulur. Örneğin, bir işçi, aynı bakanlığa bağlı iki farklı işyerinde toplamda 1 yıl çalışmışsa, bu işçinin yıllık ücretli izin süresi 1 yıl olarak hesaplanır.

Özetle, işçilerin yıllık ücretli izine hak kazanabilmeleri için aşağıdaki koşulların sağlanması gerekir:

• İşyerinde en az bir yıl çalışmış olmak.
• Deneme süresi de dahil olmak üzere.
• Aynı işverene ait birden fazla işyerinde çalışması durumunda, bu süreler birleştirilir.
• Bir işverenin bu Kanun kapsamına giren işyerinde çalışmakta olan işçilerin, aynı işverenin işyerlerinde bu Kanun kapsamına girmeksizin geçirmiş bulundukları süreler de, yıllık ücretli izine hak kazanma süresinin hesabında hesaba katılır.
• Aynı bakanlığa bağlı işyerleri ile aynı bakanlığa bağlı tüzel kişilerin işyerlerinde geçen süreler ve kamu iktisadi teşebbüsleri yahut özel kanun veya özel kanunla verilmiş yetkiye dayanılarak kurulan banka ve kuruluşlar veya bunlara bağlı işyerlerinde geçen süreler de, işçinin yıllık ücretli izin hakkının hesaplanmasında birleştirilerek göz önünde bulundurulur.

4857 sayılı İş Kanunu'nun 53. maddesine göre işçilere tanınan yıllık ücretli izin süresinin nasıl belirleneceğini düzenlemektedir.

Metnin ana hatları şu şekildedir:

• İşçiye yıllık ücretli izin hakkı, işyerinde işe başladığı günden itibaren deneme süresi de içinde olmak üzere en az bir yıl çalışmış olması halinde verilir.
• İşçinin izin süresi, hizmet süresine göre belirlenir.
  • Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara 14 gün
  • Beş yıldan fazla onbeş yıldan az olanlara 20 gün
  • Onbeş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara 26 gün
• Yer altı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri, dörder gün arttırılarak uygulanır.
• Ancak, onsekiz ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz.

Detaylı açıklamalar şu şekildedir:

• İşçinin izin süresi, hizmet süresine göre belirlenir. İşçinin işyerinde çalıştığı süre, yıllık ücretli izin süresinin belirlenmesinde temel unsurdur. İşçinin hizmet süresi, işe başladığı günden itibaren deneme süresi de içinde olmak üzere hesaplanır.

• Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara 14 gün izin verilir. Bu süre, işyerinde en az bir yıl, en fazla beş yıl çalışmış işçiler için geçerlidir.

• Beş yıldan fazla onbeş yıldan az olanlara 20 gün izin verilir. Bu süre, işyerinde en az beş yıl, en fazla onbeş yıl çalışmış işçiler için geçerlidir.

• Onbeş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara 26 gün izin verilir. Bu süre, işyerinde en az onbeş yıl çalışmış işçiler için geçerlidir.

• Yer altı işlerinde çalışan işçilere, dörder gün arttırılarak izin verilir. Yer altı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri, diğer işçilere göre daha fazladır. Bu işçilere, hizmet sürelerine göre belirlenen izin sürelerine dörder gün eklenerek izin verilir.

• Ancak, onsekiz ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz. Onsekiz yaşın altındaki işçilerle ellili yaşın üzerindeki işçilere, hizmet sürelerine bakılmaksızın en az yirmi gün izin verilmesi zorunludur.

Sonuç olarak, 4857 sayılı İş Kanunu'na göre işçilere tanınan yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresine göre belirlenir. İşçinin işyerinde en az bir yıl çalışmış olması halinde, kendisine yıllık ücretli izin hakkı doğar. İşçinin hizmet süresi, işe başladığı günden itibaren deneme süresi de içinde olmak üzere hesaplanır.